آسیب شناسی بافتی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) تحت مواجهه عصاره گلرنگ (Carthamus tinctorius)

زمینۀ مطالعه: گیاه گلرنگ به دلیل داشتن خاصیت آنتی­اکسیدانی می­تواند در ماهیان مورد استفاده قرار گیرد؛ در بررسی حاضر عوارض جانبی استفاده از تزریق داخل صفاقی عصاره این گیاه در ماهی قزل­آلای رنگین کمان مورد بررسی قرار گرفت. هدف: در این مطالعه اثرات تزریق داخل صفاقی عصاره گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius) بر آنزیم‌های آسپارتات آمینو ترانسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز و فسفاتاز قلیایی به عنوان شاخص‌های آسیب بافتی و همچنین مطالعه‌ی آسیب شناسی بافت­های کبد و کلیه در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفته است. روش‌کار: پس از تهیه ماهی‌های قزل آلای رنگین­کمان با میانگین وزن 5±100 گرم تهیه و با غلظت­های مختلف عصاره گلرنگ بصورت داخل صفاقی مورد تزرق قرار گرفتند. در این راستا، یک گروه شاهد منفی (بدون تزریق)، یک گروه شاهد مثبت (تزریق با 2/0 میلی‌لیتر سرم فیزیولوژی) و سه گروه تیمار تجربی به ترتیب با غلظت‌های 50، 100 و 200 (میلی‌گرم به ازای کیلو‌گرم وزن در حجم 2/0 میلی‌لیتر) تزریق شدند. در روز‌های سوم، هفتم و دهم بعد از تزریق نمونه‌ برداری از خون جهت جداسازی سرم خون و سنجش فعالیت آنزیم‌های ASAT، ALAT و ALP انجام گرفت. همچنین نمونه‌برداری از بافت کبد و کلیه در روز هفتم صورت گرفت. نتایج: با تزریق عصاره گلرنگ فعالیت آنزیم‌های ASAT، ALAT و ALP در ماهیانی که با عصاره تزریق شدند در مقایسه با گروه­های شاهد بطور معنی‌دار در هر سه دوره نمونه برداری افزایش یافت. در بررسی بافت­شناسی نیز، آسیب­های بافتی تیپیک در کبد و کلیه ثبت گردید. نتیجه‌گیری نهایی: تزریق داخل صفاقی عصاره گلرنگ در دوزه­های 200 – 50  میلی‌گرم بر کیلو‌گرم وزن موجب بروز آسیب بافتی در اندام‌های کبد و کلیه می‌شود، به گونه­ای که غلظت 200 میلی گرم در لیتر عوارض بافتی شدیدی در بافت های یاد شده به همراه داشت، لذا برخی محدودیت­ها در استفاده تزریقی این ماده را به عنوان محرک ایمنی یا همیار واکسن باید در نظر گرفته شود.